وکالت‌نامه‌ها قراردادهایی هستند که در آنها فردی برای انجام امور خود طرف دیگری را نایب خود قرار می‌دهد. قرارداد وکالت‌نامه‌ها تنها در میان افراد و وکلای قانونی منوط نبوده و بین افراد عادی نیز عقد می‌شوند. وکالت‌نامه‌ها انواع مختلفی دارند که یکی از آنها وکالت جامع یا تام الاختیار است.
در وکالت جامع وکیل دیگر مجبور نیست برای انجام هر کاری از موکل اجازه بگیرد. با توجه به این وکالت، وکیل می‌تواند انجام امور موکل را با سهولت و سرعت بیشتری به انجام برساند.
در ادامه این مقاله که توسط تیم حرفه‌ای فرتاک گردآوری شده است، به معرفی و بررسی کامل موضوع وکالت جامع و انواع آن پرداخته‌ایم. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
وکالت جامع چیست؟
وکالت جامع یکی از انواع وکالت است که آن را وکالت کلی، جامع و یا تام الاختیار نیز می‌نامند. وکالت جامع به این معنی است که شخصی به سبب یک وکالت نامه در انجام تمامی امور مربوط به یک فرد اعم از امورات مالی و اداری نماینده فرد دیگر می‌شود و برای انجام این امور اختیار کامل دارد.
طبق وکالت تام الاختیار وکیل برای انجام هر کاری نیاز به اجازه موکل ندارد و تمامی حد اختیارات موکل به‌صورت کامل به وکیل واگذار می‌شود. وکالت جامع به 2 نوع وکالت تام الاختیار ساده و تام الاختیار بلاعزل تقسیم می‌شود.
اعطای وکالت جامع را می‌توان با یک وکالت‌نامه عادی انجام داد و یا بر اساس یک وکالت‌نامه رسمی که در محضر، تنظیم می‌شود به انجام رساند. برای مراجعه به ادارات و مراجع مختلف صرفاً وکالت‌نامه رسمی پذیرفته می‌شود.
انواع وکالت جامع
در وکالت‌نامه جامع قبل از تنظیم قرارداد ابتدا طرفین نسبت به حدود اختیاراتی که قرار است به وکیل داده شود توافق می‌کنند. با توجه به نحوه تنظیم وکالت جامع (تام‌الاختیار) شیوه تعیین این وکالت به 2 نوع تقسیم می‌شود. در زیر این 2 مورد به تفصیل معرفی شده‌اند:
-
وکالت تام ساده
وکالت ساده یکی از انواع وکالت جامع است. در این نوع از وکالت موکل هر وقت و زمانی که بخواهد می‌تواند وکیل خود را بر کنار کند و انجام کارهایش را به وکیلی دیگر واگذار کند.
در وکالت تام‌الاختیار ساده وکالت‌نامه بین دو طرف (موکل و وکیل) بدون حضور در دفاتر اسناد رسمی و به‌صورت دست نویس نوشته و تنظیم می‌شود.
-
وکالت تام بلاعزل
برخلاف وکالت تام ساده، برای تنظیم وکالت تام‌الاختیار بلاعزل بایستی موکل و وکیل در دفتر اسناد رسمی حاضر شده و نسبت به تنظیم وکالت‌نامه جامع بلاعزل به طور رسمی اقدام کنند.
در این نوع از وکالت، عزل وکیل ممکن نیست و فقط در شرایطی خاص موکل حق عزل را دارد در غیر این صورت فسخ کردن چنین وکالتی منجر به شرایط قانونی می‌شود.
وکالت تام بلاعزل معمولاً برای انجام اموری اعم از وکالت در طلاق، وکالت در ملک و یا خودرو و دیگر موضوعاتی از این قبیل مورد استفاده قرار می‌گیرد و همان‌طور که گفته شد امکان عزل وکیل در این وکالت وجود ندارد. وکیل تنها در شرایط خاصی مانند استعفا و یا فوت از وکیلی عزم می‌شود.
مراحل عقد قرارداد وکالت جامع
همان‌طور که در مطالب بالا گفته شد، وکالت تام نوعی از وکالت است که در تنظیم آن فرد وکیل تمامی اختیارات مربوط به پرونده را بر عهده می‌گیرد و انجام مراحل این وکالت نیز به‌صورت کاملاً رسمی انجام می‌پذیرد.
چنانچه قصد دارید برای انجام کارهای خود به شخصی دیگر اعطای وکالت کنید می‌توانید با انتخاب شخصی با اهلیت و توافق حد اختیارات در میان خود و وکیل به دفترخانه اسناد رسمی نسبت به تنظیم قرارداد وکالت جامع مراجعه فرمایید.
بر اساس ماده 10 قانون مدنی قرار دادهای خصوصی تا جایی که مخالف با قانون نباشد دارای اعتبار هستند و عقد قرار داد نیز تا جایی که مخالف قواعد آمره و قانونی نباشد دارای اعتبار است.
وکالت جامع چگونه باطل می‌شود؟
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد اگر وکالت جامع به‌صورت بلاعزل باشد امکان عزل وکیل وجود ندارد اما در صورتی‌که بلاعزل نباشد و وکالت‌نامه به‌صورت جامع ساده نوشته شده باشد به 2 شکل می‌توان آن را فسخ و یا باطل کرد.
-
عزل وکیل توسط موکل
با توجه به ماده 679 مدنی، فرد موکل این اجازه را دارد که هر زمان بخواهد می‌تواند وکیل خود را عزل کند. تنها در شرایطی موکل این حق را ندارد که حق عزل را از خود ساقط کرده باشد.
-
استعفای وکیل
از طرفی وکیل نیز این حق را دارد که هر زمان بخواهد بتواند از سمت وکالت استعفای خود را اعلام کند. در وکالت تام ساده می‌توان گفت که بعد از فوت وکیل این وکالت باطل شده و وکالت تام‌الاختیار پس از فوت دیگر اعتباری نخواهد داشت.
علاوه بر 2 مورد گفته شده، موارد و عوامل دیگری وجود دارند که موجب فسخ عقد وکالت از هر نوعی که باشد می‌شوند. به این عوامل در لیست زیر اشار کرده‌ایم:
- فوت یکی از طرفین وکالت‌نامه (وکیل یا موکل)
- دیوانگی و یا جنون یکی از طرفین
- تمام شدن مورد وکالت
- انجام کارهایی بر خلاف موارد تعیین شده در وکالت‌نامه
در مواجه شدن با چنین شرایطی هر دو طرف (موکل و وکیل) باید برای ابطال وکالت‌نامه رسمی، به دفترخانه‌ای که در آن وکالت‌نامه میان خود را ثبت کرده‌اند مراجعه نمایند و نسبت به باطل نمودن آن درخواست خود را ارائه دهند.
علاوه بر دلایل ذکر شده گاهی ممکن است با توجه به دلایل دیگری وکالت‌نامه جعلی و یا باطل اعلام شود. به مواردی از این قبیل در فهرست زیر اشاره کرده‌ایم:
- خراش و خط خوردگی
- الحاق
- سیاه کردن
- محو شدن نوشته‌ها
- جعل امضا یا مهر وکیل و موکل
در وکالت‌نامه‌هایی که یکی از موارد بالا در آن دیده شود علاوه بر اینکه باطل و بی اثر است، چنانچه مورد استفاده نیز قرار بگیرد، جرم محسوب شده و پیگرد قانونی دارد.
هزینه باطل نمودن اسناد محضری وکالت‌نامه جامع با توافق میان طرفین این قرار داد به دفاتر اسناد رسمی پرداخت می‌شود.
نحوه محاسبه هزینه وکالت جامع
همان‌طور که پیش گفته شد وکالت جامع یا تام الاختیار عقدی است که به وسیله آن فردی، طرف دیگر را برای انجام تمامی امور مالی و اداری نایب خود می‌کند. برای انجام بسیاری از اقدامات و امور این عقد طبق قانون، نیازمند تنظیم وکالت‌نامه رسمی است.
از آنجایی‌که تنظیم وکالت‌نامه‌ها در دفاتر اسناد رسمی انجام می‌شود، در ازای انجام این خدمات باید مبلغی را به‌عنوان حق التحریر به دفاتر اسناد رسمی پرداخت کرد. مبلغی که باید به‌عنوان حق التحریر به دفاتر محضری پرداخت نمایید از سوی قوه قضاییه تعیین می‌شود.
با توجه به انواع مختلف وکالت جامع از جمله وکالت تام الاختیار برای ماشین، ملک، طلاق، پدر به فرزندان هزینه پرداخت برای همه وکالت‌ها به‌صورت یکسان برآورد نشده است. و با تعیین نمودن نوع وکالت جامع هزینه پرداختی آن نیز مشخص می‌شود.
سخن پایانی
ما در این مقاله به بررسی وکالت جامع پرداختیم و درواقع به این پرسش که وکالت جامع چیست و چه شرایطی دارد؟ پاسخ دادیم. وکالت جامع را می‌توان به 2 صورت مقید و برای انجام یک کار خاص و یا به‌صورت مطلق و تنظیم کرد.
در وکالت‌نامه جامع یا تام الاختیار تا زمانی که موکل زنده است، این وکالت‌نامه نیز باقی است و در صورت فوت موکل و یا وکیل، وکالت‌نامه نیز دیگر اعتباری نخواهد داشت.
درصورتی‌که هرگونه سوال و ابهامی در رابطه با وکالت تام داشتید می‌توانید از طریق شماره‌های درج شده با ما در ارتباط باشید و از مشاوره کاملاً رایگان نیز بهره‌مند شوید.
