سوالی که اغلب به وجود می‌آید این است که آیا تراس و بالکن جزو سند است یا نه؟ برای پاسخ به این سوال به بررسی مسائل مربوطه می‌پردازیم.
این مقاله توسط متخصصین تعاونی فرتاک جمع‌آوری شده که در آن به بررسی انواع بالکن، تفاوت تراس و بالکن، شیوه محاسبه زیربنا تراس و بالکن و… می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
تفاوت تراس و بالکن چیست؟
تراس (بهار خواب) به فضای اضافه شده در ساختمان و آپارتمان گفته می‌شود. تراس یک فضای غیر مسقف است که معمولا در فصول گرم بهار و تابستان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ایوانک (بالکن) قسمتی از ساختمان است که، مساحت آن در مساحت کلی ساختمان محاسبه می‌شود. از آنجاییکه جزئی از ساختمان است، دارای سقف بوده و از طرفی مشرف به فضای بیرون می‌باشد.
در حالت کلی تفاوت عمده تراس و بالکن شامل موارد زیر است:
- تراس فضای بیرونی ساختمان است که مساحت آن جزو مساحت کل ساختمان نیست. اما بالکن جزو فضای آپارتمان محسوب شده و دارای سقف است.
- بالکن گاها از ساختمان بیرون‌زدگی دارد اما تراس قسمت جلویی ساختمان است.
- بالکن معمولا یک فضای کوچک است اما تراس ممکن است به اندازه مساحت زیربنا بزرگ باشد و استخر، جکوزی یا یک باغ را در خود جای دهد.
- بعضا به فضای باز ایجاد شده بر روی پشت‌بام نیز تراس گفته می‌شود و حتی ممکن است متریال به کار رفته در ساخت بالکن و تراس نیز متفاوت باشد.
با توجه به توضیحات فوق به خوبی متوجه شدید که تراس و بالکن چه تفاوتی با هم دارند و به راحتی می‌توانید آن‌ها را از هم تشخیص دهید.
انواع بالکن ساختمان
بالکن‌ها در حالت کلی بسته به نوع سازه، دارای انواع مختلفی هستند که در هر شرایطی با توجه به موقعیت، مدل‌های مختلف را احداث می‌کنند.
5 مدل مختلف بالکن ساختمان به شرح زیر است:
1-بالکن واقعی: این بالکن یک سکو است که از ساختمان بیرون زده و شامل نرده‌هایی خاص می‌باشد که، فضایی برای استفاده از بالکن فراهم آورده‌اند. این نوع از بالکن به اندازه‌ای بزرگ است که به راحتی بتوان از آن استفاده کرد و مبلمان چید.
2-بالکن سرپوشیده: این مدل از بالکن‌ها و نمونه بالکن نیم اشکوب از نظر مهندسی، بالکن نیستند. اما ساخت آن‌ها مشابه بالکن‌های واقعی است.
3-بالکن نیم‌اشکوب: یکی از انواع بالکن است که برعکس دیگر مدل‌ها، برای داخل خانه طراحی شده و همانند یک طبقه کوچک بین دو طبقه اصلی قرار گرفته است.
این بالکن دارای سکو و فضای بزرگ است که طرفی از آن با دیوار احاطه شده و از طرف دیگر دارای نرده می‌باشد. این مدل به عنوان مکانی دنج برای دفتر کار خانگی یا برای قرار دادن کاناپه کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4-بالکن مصنوعی: برای این مدل از نرده‌هایی استفاده می‌شود که موجب افزایش جذابیت ظاهری نمای خانه می‌شود و همچنین توهم وجود بالکن را به بیننده القا می‌کند. اما برعکس هیچ کف و سکویی در فضای خارجی وجود ندارد.
5-بالکن کاذب: این نوع از بالکن شامل یک نرده است که از درب بازشونده در طبقات بالا محافظت می‌کند. در این مدل یک سکوی حدود 10 تا 15 سانتی ساخته شده است که موجب می‌شود درب و پنجره تا حد کمی باز شوند.
روش محاسبه تراکم آپارتمان
به منظور محاسبه این موضوع که آیا بالکن جزو متراژ است یا خیر، در ابتدا باید بدانیم تعریف تراکم ساختمان چیست؟ در واقع تراکم ساختمان به دو دسته تراکم جمعیتی و تراکم ساختمانی تقسیم‌بندی می‌شود.
تراکم جمعیتی واحد اندازه‌گیری نفر در هکتار است و تراکم ساختمانی به صورت درصد نشان داده می‌شود.
به منظور محاسبه تراکم ساختمان، مساحت کل سازه را بر مساحت زمین تقسیم می‌کنید و در 100 ضرب می‌کنید. با انجام این عملیات ساده می‌توانید با توجه به نوع بالکن و تراس، تراکم آن‌ها را حساب کنید.
آیا بالکن و تراس جزو سند است؟
حین محاسبه زیربنای ساختمان‌ها، از جمله موارد مهم، متراژ بالکن یا تراس است. در حالت کلی اینکه بالکن و تراس جزو زیربنای هر واحد قرار داشته باشد، به شرایط آن بستگی دارد.
در اغلب موارد بالکن و تراس یا به صورت کامل و یا بخشی از آن‌ها به عنوان زیربنای ساختمان محاسبه می‌شود. اما گاها آن را از مساحت کلی زیربنا کسر می‌کنند. به طور کلی یکی از سه شرایط زیر ممکن است برای بالکن یا تراس اتفاق بیفتد:
1-بالکن یا تراس اختصاصی سه طرف باز تا عمق 3 متر: بعضا طراحی بالکن به صورتی است که به طور کامل در خارج از فضای اصلی ساختمان بوده که، در این شرایط قسمتی از بالکن دیوار خانه و سه طرف دیگر آن باز است.
متراژ این بالکن‌ها به صورت 2/1 صورت می‌گیرد. به این منظور مساحت کلی بالکن را بر 2 تقسیم کرده و حاصل آن به متراژ اصلی واحد اضافه می‌شود.
2-بالکن یا تراس اختصاصی سه طرف بسته تا عمق 3 متر: در بعضی از آپارتمان‌ها، بالکن به طور کامل درون ساختمان قرار می‌گیرد که سه طرف آن رو به دیوار بوده و فقط یک طرف بالکن روبه فضای آزاد است.
متراژ این مدل از بالکن به صورت دو سوم است. در این حالت متراژ کل بالکن را تقسیم بر 3 می‌کنند و 2 قسمت از آن را به متراژ اصلی ساختمان اضافه می‌کنند.
3-بالکن یا تراس اختصاصی با عمق بیش از 3 متر: بالکن‌هایی که دارای عمق بالاتر از 3 متر هستند، تحت هر شرایطی به طور کامل جزو زیربنای ساختمان محسوب می‌شوند. شهرداری با انجام این کار مردم را تشویق به ایجاد بالکن کرده تا زیبایی و کیفیت ساختمان‌های مسکونی افزایش یابد.
شیوه محاسبه زیربنا بالکن و تراس
بعضا بالکن و تراس به شیوه عمومی ساخته می‌شوند و فضای اختصاصی را شکل نمی‌دهند. در این موارد همانند بالکن‌های اختصاصی متراژ انجام می‌شود اما جزو زیربنای ساختمان به حساب نمی‌آید.
منظور از عمومی بودن یک بالکن این است که بالکن جلوی هر طبقه یا واحد، در اختیار ساکنان همان طبقه و واحد قرار دارد. همچنین دارای راه عبور جداگانه‌ای می‌باشد که، امکان وارد شدن به آن از طریق دیگری نیز وجود دارد. چنین بالکن‌هایی جزء مشاعات هستند و مساحت آن مجزا از زیربنا است.
اگر تراس دارای سقف باشد، تمام مساحت آن جزء زیربنای ساختمان به حساب می‌آید.
معمولا در صورتی که عمق بالکن بیشتر از 3 متر باشد، متراژ آن جزو مساحت کلی ساختمان به حساب می‌آید. همچنین تراس غیرمسقف است و در حالت کلی متراژ آن جزو زیربنای ساختمان محسوب نمی‌شود.
ضوابط مربوط به احداث بالکن
احداث بالکن در محل‌های گذر براساس طرح تفصیلی است و در حین اجرای کار، باید ضوابط آن رعایت شود.
به طور مثال در گذرهای 10 الی 12 متر، با رعایت 4 متر ارتفاع، می‌توانید 50 سانتی‌متر بالکن را با مجوز شهرداری بسازید. این مورد در گذرهای 12_20 متری، شامل 80 سانتی‌متر بالکن و در گذرهای بالاتر از 20 متر، 120 سانتی‌متر بالکن قابل احداث است.
در صورتی که مواردی غیر از ضوابط فوق اجرا شود، کمیسیون ماده 100 رای بر تخریب بالکن می‌دهد.
